Ấn Độ chiêu dụ Châu Phi trong nỗ lực cạnh tranh với Trung Quốc
Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi rất muốn đẩy mạnh quan hệ với châu Phi.Reuters/Stringer/Files
Kể từ thứ Hai 26/10/2015, thủ đô Ấn Độ sẽ đón tiếp hàng chục nguyên thủ quốc gia Châu Phi nhân một Hội nghị Thượng đỉnh hiếm hoi giữa lục địa « đen » và cường quốc Nam Á. Sự kiện này đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong nỗ lực của New Delhi nhằm thiết lập cơ sở trên một lục địa mà đối thủ Bắc Kinh đã hiện diện mạnh mẽ từ lâu.
Lẽ ra Hội nghị Thượng đỉnh Ấn Độ-Châu Phi này đã mở ra từ tháng 12 năm ngoái (2014), nhưng do việc dịch bệnh ebola bùng lên tại châu Phi, cuộc họp thượng đỉnh đã được dời lại, và sẽ diễn ra trong những ngày 26-29/10. Với hơn 40 nguyên thủ quốc gia và lãnh đạo chính phủ đã nhận lời mời đến dự, Hội nghị sắp mở ra sẽ là cuộc tập hợp đông đảo lãnh đạo nước ngoài nhất tại Ấn Độ từ năm 1983 đến nay.
Đối với Ấn Độ, châu Phi có một tầm quan trọng rất lớn vì có thể là nguồn cung ứng nguyên liệu và nhiên liệu mà nền kinh tế Nam Á này rất cần. Theo hãng tin Pháp AFP, tương tự như trong trường hợp của Trung Quốc, tài nguyên thiên nhiên châu Phi đã khơi dậy sự thèm khát của Ấn Độ, nước phải nhập khẩu đến 80% lượng dầu sử dụng, và đang nhắm đến Nigeria và Angola để giảm sự phụ thuộc vào dầu hỏa Trung Đông. Ấn Độ cũng nhập khẩu từ châu Phi các loại khoáng sản, kim loại, đá quý và hóa chất.
Vấn đề là tại châu Phi, Ấn Độ đã bị lép vế hẳn so với Trung Quốc. Vào năm ngoái 2014 chẳng hạn, trao đổi mậu dịch Trung Quốc-Châu Phi lên đến 200 tỷ đô la, tức là cao hơn cả GDP của 30 quốc gia nhỏ nhất châu Phi gộp lại. Trong khi đó thì thương mại giữa Ấn Độ và châu Phi chỉ ở mức 70 tỷ đô la. Điều an ủi cho New Delhi là trao đổi thương mại với châu Phi đang trong chiều hướng tăng lên rõ rệt vì vào năm 2000, mậu dịch song phương chỉ là vỏn vẹn 3 tỷ đô la mà thôi năm 2000 đã lên 70 tỷ năm 2014.
Chính trong bối cảnh như trên mà Ấn Độ quyết định phát triển mạnh hơn nữa quan hệ với châu Phi, mà biểu hiện cụ thể là Hội nghị Thượng đỉnh sắp mở ra.
Tranh thủ cơ hội Trung Quốc bị cho là kẻ bóc lột
Trong bối cảnh Bắc Kinh ngày càng bị mang tiếng là đi bóc lột các nước châu Phi, Ấn Độ đã cố gắng cho thấy mình là một người bạn của lục địa da đen, nhấn mạnh trên lịch sử chung với Châu Phi, từ lúc bắt đầu buôn bán với nhâu từ thế kỷ XVI hay từ cuộc đấu tranh chung chống thực dân. Giới chính trị Ấn cũng dựa vào cộng đồng Ấn Độ khoảng 2,7 triệu, đặc biệt rất đông ở Nam Phi, nơi mà ông Ghandi bắt đầu công cuộc đấu tranh đòi độc lập.
Phải nói là trong hàng thập kỷ qua, Trung Quốc đã tăng cường tài trợ cho rất nhiều công trình ở châu Phi như sân vận động, bệnh viện, đường cao tốc, để đổi lấy các hợp đồng cung ứng nguyên liệu.
Thế nhưng, nhiều nhà phân tích đã phê phán rằng chiến lược đó đã khiến các nước châu Phi ngày càng thêm mang công mắc nợ, và có lợi cho các tập đoàn Trung Quốc hơn là các công ty địa phương.
Về phần mình, Ấn Độ vì không có năng lực tài chánh dồi dào như Trung Quốc, cho nên đã nhấn mạnh trên vấn đề chia sẻ kiến thức và công nghệ, cũng như đặt nặng vấn đề viện trợ phát triển, được tăng lên thành 5,4 tỷ đô la.
Chiến lược của Ấn Độ cũng là dựa trên các nhà đầu tư tư nhân cỡ nhỏ, chứ không đi theo hướng của Trung Quốc, vung tiền ồ ạt với hậu thuẫn của Nhà nước vào các công trình quy mô trong lãnh vực khai thác quặng mỏ hay công nghệ chế biến.
Vấn đề đang dặt ra là phải chăng sự thức tỉnh của Ấn Độ đã quá muộn. Một ví dụ cụ thể là hội nghị thượng đỉnh đầu tiên Ấn Phi chỉ diễn ra cách đây 7 năm mà thôi, tức là sau khá lâu các hội nghị do Trung Quốc, Châu Âu hay Nhật Bản tổ chức.
Mặt khác, nếu giới lãnh đạo Trung Quốc thường đi thăm Châu phi, thì Ấn Độ giữ khoảng cách hơn. Ông Modi, nổi tiếng công du nhiều, nhưng chưa hề ghé Châu Phi. Một chuyên gia ở Nam Phi Sanusha Naidu đã nhận xét : « Ấn Độ nhập vào cuộc chơi hơi muộn màng ».
Cùng chủ đề
No comments:
Post a Comment