Lãnh đạo của Hong Kong CY Leung kêu gọi người biểu tình ngừng chiến dịch “ngay lập tức”.
Hàng chục ngàn người đã phong tỏa đường phố ở nhiều nơi.
Phong trào Occupy Central đã kêu gọi ông Leung gặp người biểu tình vào tối thứ Ba.
Trong khi đó, ông Leung nói người biểu tình – tập hợp gồm sinh viên, phong trào Occupy Central và người giận dữ vì phản ứng của cảnh sát – nên về nhà.
Thứ Ba 30/9, đường phố Hong Kong có im ắng hơn nhưng trước thềm ngày Quốc khánh Trung Quốc 1/10 con số người xuống đường có thể sẽ gia tăng.
Hành chính Trưởng quan Đặc khu Hong Kong CY Leung khuyến cáo người biểu tình ngừng chiến dịch "ngay lập tức", trong khi cuộc sống ở một số nơi vẫn bị hoạt động này làm gián đoạn.
Ông Leung cũng bác yêu cầu đòi ông từ chức với lý do làm như vậy sẽ là một bước lùi.
Ông nói: "Bất kỳ thay đổi nhân sự nào trước khi có quy chế bầu cử tự do toàn diện sẽ chỉ khiến Hong Kong tiếp tục chọn lãnh đạo theo mô hình Hội đồng Bầu cử".
"Các sáng lập gia của Occupy Central từng hứa nếu như phong trào của họ không kiểm soát được nữa thì họ sẽ kêu gọi dừng tay."
"Nay tôi yêu cầu họ thực hiện cam kết của họ với xã hội và dừng chiến dịch này ngay lập tức."
Hàng vạn người Hong Kong ở lại qua đêm trên đường phố để tiếp tục biểu tình trong khi Trung Quốc nói đây là việc làm "bất hợp pháp".
Cuộc biểu tình còn lan rộng hơn sau khi cảnh sát dùng gậy và hơi cay sáng sớm hôm thứ Hai nhằm giải tán đám đông. Tuy nhiên cảnh sát chống bạo động sau đó đã rút đi.
Người biểu tình giận dữ vì chính quyền trung ương không cho người dân đặc khu được trực tiếp bầu lãnh đạo vào năm 2017.
Trung Quốc lên tiếng cảnh báo các nước khác không hỗ trợ "các cuộc biểu tình bất hợp pháp".
Người biểu tình, gồm cả sinh viên và thành viên phong trào bất tuân dân sự có tên Occupy Central, muốn Bắc Kinh thôi kế hoạch bầu chọn lãnh đạo đặc khu qua một hội đồng tuyển chọn trung gian.
Cho tới nay, đặc khu hành chính trưởng quan vẫn được bầu qua một hệ thống thân Bắc Kinh.
Phản ứng của phương Tây
Vào thứ Hai, chính phủ Anh quốc đã kêu gọi tôn trọng quyền được biểu tình của người dân và thực hiện pháp quyền.
Hoa Kỳ cũng thống nhất với quan điểm trên, Người phát ngôn Nhà trắng Josh Earnest kêu gọi chính quyền Hong Kong kiềm chế.
Ông Earnest nói với các phóng viên: "Hoa Kỳ ủng hộ quyền bầu cử tự do ở Hong Kong theo đúng Luật cơ bản và chúng tôi ủng hộ nguyện vọng của người dân Hong Kong".
Hàng chục người biểu tình đã bị bắt đêm Chủ nhật. Cảnh sát chống bạo động sau đó đã phun hơi cay vào đám đông.
Cheung Tak-keung, phó cảnh sát trưởng, nói cảnh sát đã dùng sức mạnh "tối thiểu".
Ông nói 41 người, trong có 12 nhân viên cảnh sát, đã bị thương kể từ khi biểu tình nổ ra.
Chính quyền Hong Kong khuyến cáo người biểu tình bình tĩnh và rút lui một cách hòa bình, thế nhưng đám đông vẫn tiếp tục trụ lại quanh trụ sở chính quyền vào đêm thứ Hai.
Hàng nghìn người đã chặn một con đường lớn tại Mongkok, trên bán đảo Cửu Long, trong khi một đám đông khác làm khu vực Causeway Bay, phía đông đảo Hong Kong, tê liệt.
Các trường học ở Wan Chai, Trung tâm và khu vực phía Tây đóng cửa hôm thứ Hai và thứ Ba.
Cuộc sống trong thành phố bị gián đoạn, nhiều đường phố tắc nghẽn.
Người biểu tình kêu gọi Đặc khu Hành chính Trưởng quan CY Leung từ chức nhằm khai thông tiến trình cải cách chính trị và tạo điều kiện giải tỏa khủng hoảng.
Báo chí Trung Quốc thì nói "các lực lượng chống đối quá khích" đã gây bất ổn.
Giới phân tích nói lãnh đạo Bắc Kinh đang quan ngại làn sóng dân chủ có thể lan ra Hoa lục.
Từ những năm 1944- 1945, Hồ Chí Minh đã dùng phép biện chứng của Karl Marx để kết hợp tất cả những trí tuệ, lý tưởng cao cả và lòng nhân đạo của tất cả các vị tiền bối (Phật, Giê Su, Marx, Lenin, Tôn Trung Sơn) để tạo ra một con đường đi mới mẻ cho nhân dân Việt Nam.
Chính đó là bước khai trương Chủ nghĩa hội tụ về đạo đức và trí tuệ đầu tiên trên thế giới tại Việt Nam.
Nếu Pháp (được sự hỗ trợ của Mỹ) không phạm một sai lầm chiến lược tầm thế kỷ quay lại xâm chiếm nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa từ năm 1946 thì có thể Việt Nam ngày nay đã như Singapore hay Nam Hàn.
Tôi đã giải thích rõ, tại sao người ta cứ lầm lẫn giữa cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ của Viết Nam với cuộc cách mạng vô sản theo chủ nghĩa Marx, và cũng đã nói rõ Chủ nghĩa Marx-Lenin đã vào sâu VN bằng con đường nào và từ năm 1975, sau chiến tranh, đã cản trở con đường tiến lên văn minh hiện đại trong hòa bình của Việt Nam ra sao.
Thời nay, lý luận quá nhiều, thông tin tư liệu đổ về như nước vỡ bờ, cả nước lại đang nức lòng theo dõi nội dung Đại hội Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, do đó để người đọc đỡ nhàm chán, tôi xin giải trình rất ngắn gọn.
Được dân tin yêu
Thời phong kiến, không ít vị vua rất nhân từ dạo đức, hết lòng chăm lo cho muôn dân, mặc dù họ là những người đứng đầu một thể chế chính trị còn lạc hậu. Ở Việt Nam ta điển hình nhất là vua Trần Nhân Tông.
Chúng ta cũng không quên, nhiều vị tổng thống hay thủ tướng đứng đầu những thể chế tư bản chủ nghĩa, nhưng đã rất được nhân dân tin yêu, kính trọng, vì họ hết lòng chăm lo xây dựng và phát triển đất nước, đem lại an vui và hạnh phúc cho nhân dân.
Ví dụ ở Singapore, người dân, ai cũng nhớ tới Thủ tướng Lý Quang Diệu, người rất chống những việc làm mà ông cho là sai của chủ nghĩa cộng sản. Vậy có nhất thiết cứ phải cách mạng vô sản đổ máu, đấu tranh giai cấp “một mất, một còn” như đã từng xảy ra ở Pháp, ở Nga, và như Cải cách ruộng đất ở Việt Nam trước đây?
Vấn đề số một là đạo đức làm người, thể chế chính trị khác nhau chỉ là điều kiện. Lúng túng, tranh luận mãi về “ý thức hệ” chỉ là ngụy biện, né tránh những sự thật.
Nên nhớ đinh ninh hộ, câu chuyện đấu tranh giải phóng dân tộc và bảo vệ đất nước của Việt Nam là một phạm trù chính trị nhân đạo hoàn toàn khác hẳn, không liên quan đến việc bàn về “cách cái mạng” nhiều khi rất ấu trĩ và thất đức khắp nơi.
Ông Karl Marx mới quan tâm đến “sự bóc lột thậm tệ” của giai cấp tư sản và lý giải rất hay về “bóc lột giá trị thặng dư”. Nhưng ông đã không tính kỹ đến, lý do tại sao lại xuất hiện những người công nhân và bần cố nông trước khi có nạn bóc lột quá đáng, trên cái ngưỡng mà người lao động có thể chịu đựng và khi họ vẫn còn vui vẻ chấp nhận làm thuê (như ở nước ta hiện nay)?
Mặt khác, khi thế giới ngày càng nhiều người giàu có, thì muốn thực hiện nghiêm chỉnh học thuyết Marx, nghĩa là làm cách mạng “đạo đức”, giải phóng áp bức bóc lột cho phần này của nhân loại, thì lại hành động dã man mất đạo đức, trắng trợn cướp đoạt, đối với phần kia của loài người.
Chính những sai lầm lịch sử trong quá trình phát triển tự nhiên, mò mẫm đã đẩy loài người đến hai cái thái cực: Hoặc là tự do dân chủ cạnh tranh tuyệt đối – tức chủ nghĩa tư bản, hoặc là bình đẳng công bằng tuyệt đối – tức chủ nghĩa cộng sản.
Mâu thuẫn giữa hai dạng cực đoan lớn này của nhân loại đã dẫn đến những cái sai lầm tổn thất tai hại trên thế giới, như đã thấy.
Nhưng hiện nay, dù Obama có 'Hy vọng táo bạo', 'Tìm lại giấc mơ Mỹ', xoay đến mấy cái trục, với bao nỗi lo lắng, vất vả mà nước Mỹ vẫn lâm nạn, mà lần này còn có thể nặng hơn.
Bởi chế độ chính trị của nước Mỹ đã tốt, vẫn dẫn đầu thế giới, nhưng những mặt trái của chế độ chính trị của nước Mỹ những năm qua cũng đã dẫn đến và tích lũy quá nhiều sai lầm, cực đoan, thậm chí có lúc dã man tàn bạo, đã tạo ra cho thế giới cả một bãi chiến trường, hậu quả là kẻ thù lớn nhất do Hoa Kỳ tự tạo ra trước kia thì hiện nay vẫn còn đang trỗi dậy trả thù.
Suy cho cùng, những người có đầu óc, trí tuệ, năng động và dũng cảm hơn thường ủng hộ tự do bình đẳng cạnh tranh; những người ít tháo vát, chân thật, an phận, nhút nhát, thường thích thú bình đẳng, công bằng tuyệt đối.
Đó là lẽ tự nhiên. Bất kỳ ai, chỉ cần có đầu óc một chút, cũng hành động tùy theo sức của mình. Mọi món lợi không chính đáng đều phải trả nợ. Mọi sự cực đoan đều là sai lầm.
Chính vì vậy, đúng như Phật Thích Ca đã dạy: “Kẻ thù lớn nhất của mỗi đời người là chính mình”, mà tôi đã dùng để gán cho sai lầm của cả chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội.
Có nghĩa, sau khi phe xã hộ̣i chủ nghĩa tan rã, đường lối tự do dân chủ nhân quyền dưới sự điều hòa phối hợp của Liên Hiệp Quốc trên thế giới hiện nay cũng vẫn còn rất nhiều bế tắc.
Tích hợp điều hay nhất
Chính đó là nguyên nhân thúc đẩy tôi nhắc lại về một chủ nghĩa hội tụ cho toàn cầu: Tức là chủ nghĩa sẽ chọn lựa và tích hợp những cái hay, cái tốt, loại bỏ những cái dở, cái sai của cả hai chủ nghĩa đấu tranh một mất, một còn Marx-Lenin và chủ nghĩa tư bản tự do dân chủ cạnh tranh sinh tồn không giới hạn hiện nay.
Vấn đề là hiện nay, chữa một cái nhà xây nhầm lẫn về thiết kế bao giờ cũng khó hơn xây một cái nhà mới từ nền đất trống.
Chúng ta rất không nên vội vàng, lầm lẫn trắng đen, không nên lại đi vào những con đường cực đoan sai lầm như của ông Mác trước đây và một số nước đã và đang trải qua.
Kiên trì cái cũ - chủ nghĩa Marx-Lenin, mô hình Xã hội chủ nghĩa kiểu Liên Xô cũ, là sai lầm. Nhưng chủ trương quá khích, cực đoan muốn dẹp bỏ toàn bộ đường lối và hệ thống chính trị xã hội đã có là lại tự mình tạo ra thêm kẻ thù trong chính mình.
Nói khác đi, lại tạo ra một bãi chiến trường “quân ta lại đánh quân mình”, giống như sai lầm cải cách ruộng đất, cải tạo công thương trước đây, hoặc giống như chủ nghĩa Marx-Lenin đã được thực hiện trong xây dựng hòa bình ở Liên Xô.
Nên nhớ, Việt Nam đã không chỉ một lần đứng trước những cơ hội lịch sử bằng vàng mà bạn bè chân thành trên thế giới đã sẵn sàng ủng hộ để Việt Nam làm việc lớn.
Đó là sau chiến thắng năm 1954, năm 1975, giai đoạn Việt Nam gia nhập WTO, chủ trì Hội nghị APEC và được bầu vào Hội đồng Bảo an LHQ cũng vậy.
Như trên đã nói, sự nhầm lẫn liên tục của thế giới, dẫn đến sự nhầm lẫn liên tục của Việt Nam chúng ta đã làm chúng ta bỏ lỡ bao cơ hội ngàn năm.
Không phải ngẫu nhiên, một nước đã trải qua biết bao gian nan chồng chất, lúng túng ghê gớm kéo dài về đường lối lớn, còn sản xuất, đời sống thì khó khăn, xã hội thì suy thoái nghiêm trọng, và nhân dân thì chê trách mất lòng tin vào Đảng lãnh đạo đến như vậy mà hầu như cả nước vẫn đoàn kết một lòng chung quanh Đảng Cộng sản, Chính phủ, và Mặt trận Tổ Quốc Việt Nam, còn bạn bè chân thực trên thế giới vẫn một lòng ủng hộ.
Do vì thấy Việt Nam không bị tan rã như Liên Xô, không bất ổn, đảo chính hay nội chiến như khá nhiều nước hiện nay. Từ trên tầm cao của nhân loại, thế giới vẫn rất cảm tình nhìn Việt Nam như một điểm “kỳ lạ”, tuy chưa lý giải nổi đầy đủ nhưng vẫn rất khâm phục như một dân tộc anh hùng quả cảm đầy khí phách, bất khuất trước bất kỳ kẻ thù nào, kể cả anh bạn láng giềng đại bá đã nhiều lần phản bội.
Nhưng nói lại như thế không phải là để chủ quan, tự kiêu, mà là để toàn dân toàn Đảng nhận thức rõ: Việt Nam chúng ta, từ 2014, lại đang đứng trước một thời cơ vàng mới.
Thiết nghĩ, chúng ta vừa mới long trọng kỷ niệm 40 năm thực hiện Di chúc của lãnh tụ Hồ Chí Minh rất kính yêu nên hãy mở đầu cho Thời cơ vàng này bằng cách nghiêm chỉnh thật lòng và công khai quay trở về tư tưởng đường lối Hồ Chí Minh là Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đa nguyên, dân chủ, lấy dân làm chủ thật sự, đã được xây dựng từ năm 1945 -1946; công khai làm theo lời dạy, theo những nội dung phong phú trong bản Di chúc của Người, trong đó Hồ Chí Minh không nhắc một chữ nào đến Chủ nghĩa Marx-Lenin, đến đấu tranh giai cấp, đến Đảng lãnh đạo toàn diện mất dân chủ, đến công hữu và quốc doanh làm nòng cốt.
Bác yêu cầu cán bộ phải là đầy tớ thật trung thành của nhân dân. Vậy có một trong những việc mở đầu giai đoạn mới này tác động mạnh và rõ nhất là: từ nay mọi việc đều phải công khai minh bạch trước dân, trừ an ninh quốc phòng công khai minh bạch theo quy chế riêng.
Nhân dân cán bộ các nước tiên tiến họ cũng không phải không tham tiền tài chức vụ như ta. Sở dĩ các nước tư bản chủ nghĩa tiên tiến họ tiến nhanh hơn chúng ta, là bới vì họ dân chủ hơn chúng ta nhiều, trước hết là họ công khai, minh bạch, giải trình đầy đủ mọi việc- nhất là về tiền tài, chức vụ - cho dân biết mà kiểm tra, kiểm soát.
Hãy gác những sai lầm cũ lại, trừ cái gì vi phạm rõ ràng, trắng trợn, cố ý đụng thẳng ngay vào Hiến pháp và pháp luật cũ.
Vì những sai lầm cũ, cái cũ còn rất phức tạp, nhiều nguyên nhân, trên tinh thần hầu hết mọi người, kể cả lãnh đạo, đều là nạn nhân của sai lầm cũ, nên không thể chờ đợi giải quyết thỏa đáng cái cũ rồi mới triển khai cái mới. Vì vậy cần công khai minh bạch cái mới mọi thứ ngay từ ngày mai, tháng sau.
Như vậy sẽ nhanh chóng giảm bớt ngay tham nhũng, tiêu cực, nguyên nhân số một dẫn đến suy thoái đạo đức, u mê trí tuệ và mất đoàn kết xã hội, mất đoàn kết trong Đảng và giữa Đảng với Nhân dân, kể cả mất uy tín quốc tế, khó kết bạn được với những nước văn minh tiến bộ.
Tóm lại, nếu có đạo đức làm người, vì dân, vì nước thật lòng, thì chẳng khó gì lắm để quay về với chính thể ban đầu của Việt Nam trước đây, một mẫu hình thực chất là chủ nghĩa hội tụ do lãnh tụ Hồ Chí Minh lựa chọn gây dựng lên.
Bài viết thể hiện quan điể̉m riêng của tác giả Vũ Duy Phú và được viết sau khi có 'ý kiến của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khuyến khích mọi người dân hãy góp ý phản biện' với Đảng Cộng sản và Nhà nước Việt Nam.