Trung Quốc lại ngăn chặn một tuyên bố của ASEAN về Biển Đông
Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị (G) phát biểu tại cuộc họp đặc biệt Trung Quốc - ASEAN, Vân Nam, Trung Quốc, ngày 14/06/2016China Daily/via REUTERS
Một bản tuyên bố chung khá cứng rắn đối với Trung Quốc trên vấn đề Biển Đông vừa được đưa ra đã vội bị phủ nhận : sự cố ngày hôm qua 14/06/2016 trong khuôn khổ hội nghị ngoại trưởng ASEAN-Trung Quốc tại Vân Nam như đã lập lại kịch bản đáng buồn vào năm 2012 tại Phnom Penh, khi Hội Nghị Ngoại Trưởng ASEAN cũng bất đồng ý kiến với nhau và không ra được bản tuyên bố chung đúc kết hội nghị. Mẫu số chung trong hai sự cố này : sức ép của Trung Quốc.
Có thể nói là cuộc họp ASEAN-Trung Quốc vào hôm qua có dấu hiệu diễn ra không suôn sẻ lắm trên vấn đề Biển Đông. Nếu căn cứ vào nội dung bản tuyên bố chung của Ngoại trưởng các nước ASEAN được Malaysia công bố đầu tiên trước lúc bị thu hồi, thì khối Đông Nam Á đã nói đến một « buổi trao đổi thẳng thắn với Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị » về các hành động của Bắc Kinh tại Biển Đông. Trong ngôn từ ngoại giao, « thẳng thắn » đồng nghĩa với « gay gắt ».
Việc thu hồi một văn kiện sau khi đã được công bố là một hành động rất mất uy tín, thế nhưng tại sao ASEAN đã phải chấp nhận làm công việc này ? Đó là câu hỏi mà giới quan sát đã cố tìm lời giải đáp sau sự cố hôm qua.
Đối với một số nhà phân tích, việc thu hồi đã xẩy ra vì đúng là đã có hiện tượng nhầm lẫn trong văn kiện gởi cho báo chí. Theo Indonesia thì một bản hướng dẫn cách trả lời câu hỏi đã được gởi đi như là một bản tuyên bố chung chính thức, còn theo Malaysia thì đó là một văn kiện chưa hoàn chỉnh, cần phải thu hồi để chỉnh lý.
Cả hai cách giải thích kể trên đều không thỏa đáng, vì khó có thể tưởng tượng ra những nhầm lẫn thô thiển như vây. Đối với giáo sư Carl Thayer, một chuyên gia kỳ cựu về Biển Đông, ngay cả cách giải thích của Indonesia rằng văn kiện đó chỉ là môt bản hướng dẫn cũng không đúng vì ngay từ hôm qua, chính Bộ Ngoại Giao Singapore, sau khi văn kiện bị thu hồi, đã công bố một bản tóm lược những điểm chính trong tuyên bố chung đó. Trả lời phỏng vấn nhanh của RFI, giáo sư Thayer ghi nhận diễn tiến của sự cố như sau :
« Ban Thư ký ASEAN đã thông qua tuyên bố chung của các ngoại trưởng ASEAN. Bộ Ngoại Giao Malaysia đã gởi bản tuyên bố đó cho hãng tin Pháp AFP. Vào cùng lúc, bộ Ngoại Giao Singapore công bố một bản thông cáo báo chí tóm tắt những điểm chính trong tuyên bố chung của các ngoại trưởng ASEAN. Sau đó Ban Thư Ký ASEAN đã ra lệnh thu hồi bản tuyên bố và một phát ngôn viên của bộ Ngoại Giao Malaysia cho biết là cần phải « sửa đổi khẩn cấp ».
Nếu không phải vì những lý do nêu trên, thì do đâu mà ASEAN phải rút lại bản tuyên bố của mình. Có ý kiến cho rằng Lào và Cam Bốt, vì thân thiện với Trung Quốc đã yêu cầu điều này. Tuy nhiên, theo giáo sư Thayer, trong trường hợp cụ thể hôm qua, có nhiều dấu hiệu cho thấy là chính Trung Quốc đã gây sức ép để buộc ASEAN thu hồi văn bản về Biển Đông. Ông phân tích :
« Dường như Trung Quốc đã phản ứng sau khi bản tuyên bố chung của ASEAN được hãng tin AFP tiết lộ, và điều đó đã dẫn đến quyết định của Ban Thư Ký ASEAN hủy bỏ việc công bố văn kiện. Một phát ngôn viên bộ Ngoại Giao Trung Quốc, ông Lục Khảng đã nói : Chúng tôi đã kiểm tra với phía ASEAN, và cái gọi là tuyên bố mà AFP loan tin không phải là một tài liệu chính thức của ASEAN ».
Nội dung bản tuyên bố chung mà ASEAN gởi cho AFP phản ánh gần như nguyên văn những tuyên bố gần đây của các ngoại trưởng mà Cam Bốt đã đồng ý. Vì thế, vấn đề hiện nay dường như là chủ ý của chính Trung Quốc.
Báo chí đã nói nhiều đến nội dung cứng rắn của bản tuyên bố chung đã bị thu hồi, hàm ý cho rằng có lẽ vì những lời lẽ quá mạnh đó mà Trung Quốc đã gây sức ép trên ASEAN. Đối với giáo sư Thayer, lời lẽ không có gì mạnh mẽ hơn các tuyên bố ASEAN họp riêng với nhau. Nhưng lần này Bắc Kinh bất bình vì tuyên bố được đưa ra trong khuôn khổ một hội nghị ASEAN-Trung Quốc, điều chưa từng xẩy ra.
Cùng chủ đề
No comments:
Post a Comment