Hòa giải dân tộc – thực tế hiện nay (phần 1)
04082015-reconciliation-part-1.mp3
Cầu Hiền Lương - Sông Bến Hải - Vĩ tuyến 17, giới tuyến ngày xưa chia cắt 2 miền đất nước.
Xomnhiepanh.com
Xomnhiepanh.com
Chiến tranh Việt Nam đã chấm dứt tròn 40 năm. Cho đến nay những ký ức và hậu quả của cuộc chiến đó vẫn chưa phai nhòa. Giới trẻ trong nước và hải ngoại có cái nhìn thế nào về câu chuyện lịch sử đau thương này và suy nghĩ của họ về sự hòa hợp, hòa giải, đoàn kết dân tộc trong hiện tại và tương lai ? Đó chính là những điều mà tạp chí diễn đàn bạn trẻ mong muốn được truyền tải đến quý vị và các bạn cho đến hết ngày 30/4/ 2015.
Tuần này chúng tôi bắt đầu mời quý vị đến với phần hòa hợp và hòa giải dân tộc, cái nhìn của giới trẻ về vấn đề này.
Chân Như: Theo các bạn cảm nhận, sau 40 năm kết thúc cuộc chiến, dân tộc Việt Nam hiện nay có thực sự đoàn kết, hòa giải hay chưa ?
Lã Việt Dũng: Sau 40 năm kết thúc cuộc chiến tôi cảm thấy chưa có đoàn kết và chưa hòa giải thật sự. Thậm chí việc mâu thuẫn cũng như mất đoàn kết còn gia tăng, bởi vì dân tộc chúng ta cũng rất bi thương ở cuộc chiến mà đối với cộng sản miền Bắc là cuộc chiến giải phóng đất nước, nhưng với nhiều người là nhồi da xáo thịt. Và sau kết quả của cuộc chiến thì từ năm 1976 chúng ta có đến hơn hai triệu đồng bào phải vượt biên tị nạn ở các nước khác. Điều này tạo ra sự khó khăn trong vấn đề về xã hội ở Việt Nam. Bây giờ, theo tôi cảm nhận các vấn đề về hòa giải hòa hợp và đoàn kết chưa giải quyết được bao nhiêu mà đang có xu hướng mâu thuẫn và tăng lên nhiều.
Nhật Thành: Em cũng bổ sung thêm cụ thể những vấn đề gây ra mất đoàn kết. Thứ nhất vấn đề giữa hai thể chế cũ và mới vẫn chưa hòa hợp thật sự. Vấn đề quan trọng hơn là về các dân tộc (thiểu số) vì theo mình biết những dân tộc như Chăm, H’mong vẫn tồn tại những mâu thuẫn rất lớn vì phía chế độ CS họ can thiệp quá nhiều vào đời sống (của người dân tộc).Vì thế âm ỉ trong người dân tộc vẫn còn có những sự chia rẽ nhất định, càng ngày họ càng bức xúc nhiều.
Quang Sơn: Theo em sau 40 năm công cuộc hòa giải của đất nước Việt Nam mình vẫn chưa được hoàn thiện và hầu như rất chậm chạp giữa những người Việt trong nước và người Việt ở hải ngoại. Ngay chính bên trong đất nước Việt Nam này họ cũng đang có sự không hòa hợp được với nhau. Ví dụ đơn giản: người miền Bắc ghét người miền Trung, người miền Nam thì ghét người miền Bắc. Ngay chính bản thân nội tại trong một đất nước nó đã không hòa hợp hòa giải với nhau rồi thì nói gì đến việc người Việt Nam trong nước hòa hợp được với người Việt Nam ở hải ngoại, chính quyền cũ hòa hợp với chính quyền mới. Chúng ta thấy rằng dân tộc mình rất là bi ai ở chỗ là nếu mà nhìn sang nước Mỹ chẳng hạn em thấy lịch sử nước Mỹ từng có một cuộc nội chiến phân chia Nam Bắc, mà tại sao khi họ thống nhất được với nhau rồi đến bây giờ chính ngày tưởng niệm đó thì người dân nước Mỹ đâu có phân biệt miền Nam miền Bắc đâu. Họ tưởng niệm chung cho tất cả các chiến sĩ đã hy sinh cả hai vùng miền. mà tại sao dân tộc Việt Nam của mình lại không được như thế thì công cuộc hòa giải này nó rất còn lâu lắm.
Chân Như: Vậy thì, điều gì đã khiến cho quá trình hòa giải dân tộc, hàn gắn vết thương chiến tranh giữa người Việt và người Việt diễn ra chậm chạp và khó khăn đến vậy ?
Lã Việt Dũng: Trước khi nói về nguyên nhân, thì tôi vẫn nghĩ là cái tác nhân nào đã gây ra việc hòa giải diễn ra chậm chạp và khó khăn. Theo tôi thấy người Việt Nam từ trước tới nay có một nguyện vọng rất là mãnh liệt và chính quyền cộng sản đã dung chính điều đó: nguyện vọng thống nhất đất nước. Chúng ta thấy bảo người miền Bắc ghét người miền Nam hay ghét người miền Trung hay giữa các dân tộc ghét lẫn nhau thì tôi thấy về mặt con người thì chắc không phải như vậy. Con người chúng ta thường là hiền hòa nhân hậu và rất là thân ái với nhau; Chúng ta luôn luôn có xu hướng muốn đoàn kết gắn bó và hòa hợp với nhau, thống nhất với nhau. Quan trọng nhất vẫn là tác nhân cuối cùng :chính quyền. Có hai yếu tố gây ra làm việc hòa giải chậm và khó khăn- một là yếu tố chính trị- hai là yếu tố văn hóa. Yếu tố chính trị thì cũng như Sơn vừa nói là trong cuộc nội chiến của nước Mỹ chẳng hạn, chúng tôi được biết là sau kết thúc chiến tranh người miền Bắc thắng trận thì họ đứng lại và chào người miền Nam. Họ tạo ra cảm xúc cho người miền Nam rằng là đây không phải là cuộc chiến thắng thua mà đây là một cuộc chiến để chúng ta thống nhất để cùng xây dựng lại nước Mỹ.
Trong cuộc nội chiến của nước Mỹ chẳng hạn, chúng tôi được biết là sau kết thúc chiến tranh người miền Bắc thắng trận thì họ đứng lại và chào người miền Nam. Họ tạo ra cảm xúc cho người miền Nam rằng là đây không phải là cuộc chiến thắng thua mà đây là một cuộc chiến để chúng ta thống nhất để cùng xây dựng lại nước MỹLã Việt Dũng
Thế nhưng ở Việt Nam đến ngày 30/4 thì những người CS họ kỷ niệm ngày gọi là giải phóng còn những người phía miền Nam, đặc biệt là những người phải đi ra nước ngoài thì đó là ngày quốc hận. Và đến ngay Võ Văn Kiệt cũng phải nói một câu ngày 30/4 là “một ngày có hàng triệu người vui và có hàng triệu người buồn”. Do đó tôi cho rằng vấn đề về góc độ chính trị, nếu đảng CSVN không thay đổi góc nhìn về những gì mà họ đã gây ra, những gì mạ họ sẽ tiếp tục tuyên truyền, rêu rao đấy là thắng lợi mà họ không nhìn cụ thể vấn đề quan trọng của một đất nước, của một dân tộc bây giờ chính là cần hòa giải hòa hợp, thì việc hòa hợp hòa giải sẽ rất là khó.
Một anh bộ đội miền Bắc đứng gác bên này dòng sông Bến Hải trước năm 1975
Vấn đề thứ hai tôi nói về văn hóa. Như anh Thành cũng nói giữa các sắc tộc Việt Nam và như Sơn nói giữa các vùng miền, thì đúng là có những vấn đề về sắc tộc như vậy nhưng nó vẫn xuất phát từ quan điểm rằng nếu chúng ta nhìn nhận Việt Nam là một đất nước đa văn hóa đa sắc tộc thì chúng ta hoàn toàn có thể thấu hiểu nhau hơn, có những chia sẻ, thương yêu nhau hơn trong một nền tảng Việt Nam chung. Tôi cũng rất không hài lòng với việc chính quyền CSVN thường xuyên tổ chức ngày quốc tổ ngày mùng 10 tháng 3 âm lịch, nhưng đấy là ngày quốc tổ của người Kinh, chứ hoàn toàn không phải là của người Chăm, Khmer hay H’mong mà những ngày của người Khmer hay H’mong của những (sắc tộc) khác thì họ không tổ chức làm cứ như cả Việt Nam là dân tộc của người Kinh vậy. Tôi thấy đó chính là tác nhân mà chính quyền thiếu trong những việc về chính trị và văn hóa vì những cách hành xử như vậy nó làm cho quá trình hòa hợp hòa giải rất là khó khăn.
Nhật Thành: Thành thấy vấn đề hòa giải quan trọng nhất là hai bên phải nhìn nhận những cái ưu và khuyết của nhau. Về phía CS hiện nay họ chủ trương hòa giải nhưng vẫn đứng trên phương diện là một người thắng cuộc muốn hòa giải. Cái đó dẫn đến bế tắc tại vì hòa giải thì không thể nào là một bên hoàn toàn đúng và các bên kia là sai hoàn toàn. Họ đứng ở quan điểm đó nên công cuộc hòa giải nó sẽ không đi được một kết quả.
Quang Sơn: Em hoàn toàn đồng tình với anh Lã Việt Dũng. Em cũng rất đồng tình ở quan điểm là do chính quyền CS này bởi vì em cảm giác rằng hình như họ đang cố tình có những chính sách gây chia rẽ dân tộc với mục tiêu chia để trị. Em thấy nguyên nhân chính là do những chính sách và do chính quyền cộng sản nó làm cho những diễn biến của công cuộc hòa giải nó chậm chạp.
Chân Như: Qua theo dõi trên các diễn đàn trên mạng xã hội và đặc biệt là trên Facebook, chúng tôi thấy rằng: có rất đông những người bình luận gây chia rẽ dân tộc giữa người trong nước với hải ngoại, giữa những người thích và không thích chế độ Cộng sản hiện nay, giữa người Bắc và người Nam, … Nói chung, từ cả hai phía đều có thành phần như vậy. Các bạn nghĩ gì về điều này ?
Nhật Thành: Em nghĩ vấn đề tranh cãi cũng là vấn đề tuyên truyền và giáo dục. Phần đông giới trẻ trong nước hiện nay họ bị giảng dạy về lịch sử như vậy nên họ nhìn theo góc độ một chiều. Em nghĩ để mà thấu hiểu nhau hơn thì vấn đề quan trọng nhất vẫn là giáo dục.
Nếu đảng CSVN không thay đổi góc nhìn về những gì mà họ đã gây ra, những gì mạ họ sẽ tiếp tục tuyên truyền, rêu rao đấy là thắng lợi mà họ không nhìn cụ thể vấn đề quan trọng của một đất nước, của một dân tộc bây giờ chính là cần hòa giải hòa hợp, thì việc hòa hợp hòa giải sẽ rất là khóLã Việt Dũng
Quang Sơn: Theo em ngoài lực lượng dư luận viên chịu sự tuyệt đối của ban tuyên giáo và đảng thì đa phần những bạn trẻ lên trên mạng comment hoặc bình luận những lời lẽ chia rẽ như vậy thì đa phần họ là những sản phẩm của sự nhồi sọ liên tục và họ đang bị ảo tưởng bởi chính những quá khứ huy hoàng, những quá khứ đánh thắng giặc Mỹ đánh thắng Pháp, và họ cho rằng họ có quyền lên mặt. Theo em họ chính là sản phẩm của sự nhồi sọ.
Lã Việt Dũng: ý kiến của Sơn lúc nãy Sơn cho rằng gần như đây là một âm mưu để chia rẽ. Thật ra thì tôi cũng không nghĩ đến như vậy, nhưng chỉ nghĩ rằng là chính quyền CS họ cũng rất cố gắng nhưng bất lực trong việc hòa hợp hòa giải. Bởi vì đúng như góc độ họ nhìn, như Thành nói, nhìn như người thắng cuộc và họ ban phát cái sự hòa giải đó cho những người khác và cách làm như vậy thì hai bên sẽ không bao giờ có sự hòa hợp hòa giải với nhau được. Còn theo dõi trên các trang mạng, chúng tôi thấy rằng giữa việc tranh cãi, bình luận gây chia rẽ dân tộc thì chúng ta nhìn có 2 góc độ. Thứ nhất, đúng như anh Thành nói đây là góc độ về giáo dục. Giáo dục đây phần lớn là những người mà họ ở trong hệ thống giáo dục một chiều của ĐCSVN thì thực tế, họ không có cái thói quen để tư duy độc lập và họ không có thói quen tìm tòi thông tin do đó họ được dạy như thế nào thì họ sẽ phát biểu như vậy. Tôi cũng rất thông cảm và tỉnh táo bởi vì có rất nhiều người hải ngoại họ đã phải hy sinh cả cuộc đời, hy sinh gia đình tài sản vợ con khi đặt chân lên xứ người. Hiện nay trong quá trình thông tin qua facebook chẳng hạn thì quyền trao đổi thông tin giữa người với người đã được nhiều hơn, họ cũng có một số tương đối cực đoan.
Đầu tiên mình phải nhìn nhận một cách là thông cảm bởi vì phải đặt mình vào địa vị của họ thì mình mới hiểu được. Tuy vậy, nhiều khi tôi cũng muốn khuyên họ rằng họ cũng phải nhìn vào vấn đề chung khi chúng ta tranh luận, trao đổi thì chúng ta cần phải có một mục đích và việc cực đoan quá nhằm mục đích gì? Với một người Việt ở hải ngoại, đôi khi tôi cũng không biết mục đích của họ khi họ trao đổi như thế thì họ chửi chính quyền CS. Vậy thì mục đích của họ là gì? Nhưng ví dụ như anh Điếu Cày sang có một tiêu chí rất rõ ràng đó là đấu tranh cho ngày trở về. Và điều đấy nhiều khi đã làm tôi cũng bừng tỉnh ra rằng rõ ràng người hải ngoại rất tha thiết ngày trở về. Nếu họ muốn đấu tranh cho ngày trở về, tôi nghĩ họ phải bớt cực đoan xuống để làm sao đó ngày trở về một là chóng đến hơn hai là khi trở về thì giữa vòng tay của mọi người chúng ta được hòa đồng hơn. Đấy là suy nghĩ của tôi.
Chân Như: Vì tương lai của đất nước Việt Nam, các bạn mong muốn điều gì trong tiến trình hòa giải dân tộc và hàn gắn vết thương chiến tranh ?
Nhật Thành: Điều mà Thành muốn nhất đó là cả hai phía nên nhìn vào một điểm chung đó là vấn đề một Việt Nam tương lai, là một Việt Nam có dân chủ và đầy đủ tất cả các quyền tự do cho mọi người- tùy quan điểm tùy đảng phái họ đều có thể sống ở Việt Nam. Hiện nay, quan điểm của hai bên vẫn là quan điểm loại trừ nhau tức là một là CS hai là Cộng Hòa thì cái đó sẽ không đi đến một giải quyết rốt ráo được. Thành mong muốn nhất là tất cả mọi người dù ở phía nào nếu mà nhìn được một điểm chung thì sẽ tìm được một giải pháp chung cho Việt Nam và từ giải pháp đó ở trong một vị trí trong một hoàn cảnh của mỗi người thì họ sẽ có những hành động thiết thực hơn.
Điều mà Thành muốn nhất đó là cả hai phía nên nhìn vào một điểm chung đó là vấn đề một Việt Nam tương lai, là một Việt Nam có dân chủ và đầy đủ tất cả các quyền tự do cho mọi người- tùy quan điểm tùy đảng phái họ đều có thể sống ở Việt NamNhật Thành
Quang Sơn: Em với tư cách là một người trẻ em không nhìn nhận quá khứ. Thế hệ bọn em nói chung là chưa đủ tư cách và chưa đủ sự độc lập để phán xét về quá khứ của chính cha ông của mình nên em chỉ nhìn nhận về hiện tại và tương lai. Em thấy với hiện tại và tương lai của Việt Nam quá u tối như vậy và trước mối đe dọa của Trung cộng thì việc hòa hợp hòa giải của dân tộc Việt Nam mình cần hơn bao giờ hết. Muốn được hòa hợp hòa giải được như vậy thì chính quyền CS này họ cũng cần bắt đầu dân chủ hóa, bắt đầu có những chính sách mở cửa. Và những đồng bào hải ngoại cũng phải có những cái gọi là bớt những tư tưởng tiêu diệt CS và em muốn trong một vài năm nữa hoặc năm nay thì những người đồng bào hải ngoại có thể trở lại Việt Nam trong vòng tay của những người anh em trong nước. Bản thân em em luôn luôn chờ sự trở về của mọi người.
Lã Việt Dũng: Nếu mà gọi là mong muốn thì có 2 mong muốn: một là phía bên trên (cũng như mọi người nói) là ĐCS phải thay đổi, nhìn nhận vấn đề về hòa hợp hòa giải dân tộc là một trong vấn đề rất quan trọng. Họ cần phải thay đổi trong nhận thức trong suy nghĩ và trong các tuyên truyền để đảm bảo được việc đó. Thứ 2, từ lâu nhiều người dân Việt Nam và chúng tôi cũng không đợi hay đúng hơn là không thể trông mong được cộng sản thay đổi. Bản thân mỗi người chúng ta đều cần phải có ý thức đấu tranh để đòi được quyền lợi của mình.
Chúng tôi cũng mong muốn được làm sao các tổ chức xã hội dân sự, kể cả tổ chức xã hội dân sự của người Việt ở hải ngoại họ có thể hình thành và họ có thể có những hoạt động để làm sao cho họ và những người trong nước có thể được hòa giải với nhau, được gặp gỡ nhau ở trên chính đất Việt Nam. Hiện nay, tôi thấy rất nhiều người Việt hải ngoại khi lên tiếng phản đối CS thì việc đầu tiên họ lo nhất (và một số người đã bị rồi) là họ không về được Việt Nam nữa. Tôi thấy đó là một điều rất tệ, mà điều tệ đó cũng là của từ chính quyền CS nhưng cũng là từ phía chúng ta nếu chúng ta không hình thành những việc đấu tranh đòi quyền lợi theo mong muốn của chúng ta thì không bao giờ chúng ta có cả. Đấy là mong muốn của tôi.
Xin cám ơn ba bạn Nhật Thành , Lã Việt Dũng và Quang Sơn đã dành thời gian chia sẻ về đề tài này.
Bấm vào đây để nêu ý kiến của bạn
No comments:
Post a Comment