Với việc “quây” tàu Philippines tại Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa, Việt Nam), phải chăng Trung Quốc đang ra sức hành động nhằm chiếm quyền kiểm soát với vùng biển này?
Trên tờ Nation (Thái Lan), tác giả Darshana M Baruah cho rằng tình hình Bãi Cỏ Mây (thuộc quần đảo Trường Sa, Việt Nam) trên Biển Đông cho thấy Trung Quốc ngày càng quyết liệt hơn về tuyên bố chủ quyền của nước này. Ông cũng cho rằng có thể điều đó sẽ khiến Washington tích cực hơn trong việc kiềm chế Trung Quốc trên vùng biển này.
Các sĩ quan hải quân Trung Quốc.

Ngày 9/3, lực lượng canh gác bờ biển Trung Quốc chặn 2 tàu Philippines chở quân nhu cho các binh sĩ tại Bãi Cỏ Mây. Bắc Kinh cho rằng Philippines đang tìm cách xây dựng cơ sở tại đây để củng cố tuyên bố chủ quyền của nước này.

Chính phủ Philippines cho rằng hành động trên của lực lượng canh gác bờ biển Trung Quốc là “mối đe dọa khẩn cấp tới quyền và lợi ích của Philippines theo Công ước Liên Hợp Quốc về Luật biển (UNCLOS)”.  
Giải thích cho hành động của mình, Bắc Kinh nói rằng các tàu canh gác bờ biển của nước này đang thực hiện cuộc tuần tra quanh Bãi Cỏ Mây như thường lệ thì phát hiện ra 2 tàu mang quốc kỳ Philippines.
“Những tàu này đang chở các vật liệu xây dựng”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói và tái khẳng định nước này có “chủ quyền đối với quần đảo Nam Sa (quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam) và vùng biển xung quanh”.
Theo tác giả Darshana M Baruah, hành động khiêu khích trên của Bắc Kinh có lẽ là một phần trong chiến lược lớn hơn của Trung Quốc về Biển Đông. Theo đó, Trung Quốc sẽ dùng sức mạnh ở mức độ “vừa đủ” để ép các quốc gia nhỏ hơn đang tranh chấp chủ quyền với nước này nhượng bộ Biển Đông mà không khiến các nước này phản kháng.
Trên tờ Foreign Policy, tác giả Robert Haddick gọi chiến lược này là chiến lược “gặm nhấm từng phần” – tức là “tích dần những hành động nhỏ mà không đến mức khơi mào một cuộc chiến tranh nhưng theo thời gian nhiều hành động nhỏ sẽ giúp tạo thay đổi lớn mang tính chiến lược”.
Trung Quốc đang từng bước chiếm quyền kiểm soát các mỏm đá và quần đảo nhỏ trên Biển Đông, tăng cường hiện diện và củng cố tuyên bố chủ quyền của nước này. Bắc Kinh nhất quyết không tuân thủ UNCLOS và gạt bỏ nỗ lực của Manila nhằm giải quyết tranh chấp chủ quyền ở tòa án quốc tế.
Mặc dù Mỹ ngày càng tỏ ra lo ngại về tình hình Biển Đông, nước này gần như không làm gì trước việc Bắc Kinh không tuân thủ luật pháp quốc tế. Nguyên nhân là bản thân Mỹ không kí kết UNCLOS và thường tự ý vi phạm luật pháp và thông lệ quốc tế để phục vụ lợi ích quốc gia của nước này.
Darshana M Baruah cho rằng không ai có thể ngăn chặn Bắc Kinh “gặm nhấm” từng phần Biển Đông trừ phi có một cuộc xung đột quân sự giữa Trung Quốc và một trong các đồng minh của Washington.
Sau hành động chặn tàu Philippines của Trung Quốc, Manila phải thả đồ tiếp tế từ máy bay xuống Bãi Cỏ Mây (quần đảo Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam). Tuy nhiên, Philippines sẽ phải điều tàu ra Bãi Cỏ Mây để tiếp tế cho lực lượng lính thủy đánh bộ nước này ở đây.
Washington phản ứng dữ dội trước hành động của Trung Quốc và gọi đây là “một động thái khiêu khích làm gia tăng căng thẳng” và kêu gọi tất cả các bên giữ nguyên hiện trạng trên Biển Đông.
Tác giả Darshana M Baruah cho rằng chiến lược “gặm nhấm” Biển Đông của Bắc Kinh đang được đẩy nhanh nên Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) phải thể hiện tinh thần đoàn kết và đứng lên đương đầu với Trung Quốc. Trong tương lai gần, tranh chấp Biển Đông sẽ không được giải quyết “một sớm một chiều”, tất cả các quốc gia phải đẩy nhanh việc xây dựng một Bộ qui tắc ứng xử trên Biển Đông để tránh tính toán sai và đối đầu quân sự.



TÙNG LÂM (Lược dịch)