Hoàng Sa, Trường Sa bị lấn chiếm: Giải pháp nào để bảo tòan lãnh thổ? (phần 1)

2008-01-01

Luật sư Trần Thanh Hiệp – Nguyễn An, RFA

Những ngày vừa qua, Trung Quốc đã tự quyền đặt trực tiếp hai đảo Hoàng Sa và Trường Sa dưới quyền hành chánh của Bắc Kinh trước sự phản đối yếu ớt của nhà cầm quyền Hà Nội.

Toà nhà quân sự của Trung Quốc trên đảo Trường Sa. Photo: AFP

Tuổi trẻ Việt Nam cùng với dân chúng ở trong nước cũng như ở ngoài nước đã đứng lên biểu tình tỏ bày lòng công phẫn. Vấn đề đang được đặt ra là người Việt Nam, dân tộc Việt Nam sẽ phải phản ứng như thế nào trước tình hình mới này để bảo vệ lãnh thổ quốc gia?

Chương trình Việt ngữ của Đài Á Châu Tự Do những ngày qua đã phỏng vấn một số chuyên gia về xã hội học, chính trị học trong cũng như ngoài nước về những phản ứng cần phải có này.

Hôm nay BTV Nguyễn An có cuộc trao đổi qua điện thoại với Luật sư Trần Thanh Hiệp, chủ tịch Trung Tâm Việt Nam về Nhân Quyền, trụ sở đặt tại Paris. Xin được nhắc lại rằng ý kiến của luật sư Hiệp không nhất thiết phản ánh quan niệm của đài Á Châu Tự Do.

Nguyễn An: Chắc luật sư có theo dõi những phát biểu các chuyên gia về vụ hai đảo Hoàng Sa và Trường Sa vừa được chính quyền Trung Quốc đặt trực tiếp dưới quyền hành chánh của mình. Ngoài ra lại còn có nhiều cuộc biểu tình phản đối Trung Quốc xâm phạm chủ quyền của Việt Nam. Nói chung thì các chuyên gia đều cho rằng vụ này rối mù, rất phức tạp. Ý kiến của luật sư ra sao?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Đương nhiên, việc Trung Quốc tự quyền sáp nhập Hoàng Sa và Trường Sa vào đơn vị Tam Sa thuôc hệ thống hành chánh của nước này không thể coi là điều đơn giản được. Nhưng nói là phức tạp thì cũng cần hiểu vì sao lại phức tạp và đã phức tạp thì liệu có cách nào để giải quyết vụ đó không? Một khi tiếp cận vấn đề dưới góc độ luật học thì, theo tôi, phải trình bày quan điểm của mình trên hai bình diện khác nhau, vì không thể không phân biệt cuộc tranh chấp trên bình diện pháp lý với cuộc tranh chấp trên bình diện chính trị.

Nguyễn An: Tại sao lại phải phân biệt như thế, thưa luật sư?

Đương nhiên, việc Trung Quốc tự quyền sáp nhập Hoàng Sa và Trường Sa vào đơn vị Tam Sa thuôc hệ thống hành chánh của nước này không thể coi là điều đơn giản được. Nhưng nói là phức tạp thì cũng cần hiểu vì sao lại phức tạp và đã phức tạp thì liệu có cách nào để giải quyết vụ đó không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Là để hiểu rõ vì sao vấn đề Hoàng Sa, Trường Sa lại rất phức tạp. Và nhất là để biết được người Việt Nam ở trong nước cũng như ở ngoài nước nên có những phản ứng như thế nào cho đúng. Tôi cho rằng những phản ừng về mặt chính trị không thể giống những phản ứng về mặt pháp lý.

Qua những bản lên tiếng mới được phổ biến, tôi thấy đã có những lẫn lộn nên tránh. Bởi vì về mặt pháp lý, có định danh được cho đúng hành động của Trung Quốc, thì mới biết được phải phản ứng như thế nào bằng con đường pháp lý, để tìm cách giành lại những gì đã mất và bảo vệ được những gì chưa mất.

Còn về mặt chinh trị thì phản ứng của người dân đối với Trung Quốc không nhất thiết phải rập khuôn phản ứng của nhà cầm quyền, tuy rằng cả dân lẫn nhà cầm quyền đều đã lấy thái độ chống hành động xâm lăng của Trung Quốc đối với Việt Nam. Như thực tế vụ Hoàng Sa, Trường Sa đã chứng tỏ một cách hiển nhiên, lập trường chống, cách chống của nhà cầm quyền Hà Nội không giống lập trường và cách chống của ngưiời dân.

Nguyễn An: Vậy, về mặt pháp lý, theo luật sư, dưới ánh sáng của luật học, việc Bắc Kinh trực tiếp hội nhập hai đảo Hoàng Sa, Trường Sa vào hệ thống hành chánh của mình có hợp pháp không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Luât học, hiểu theo nghĩa hiện đại của chữ này, là khoa học về các hiện tượng như sự phát sinh, tồn tại, hành sử, chuyển nhượng, sở đắc, tiêu vong v.v…của các quyền. Khi nói luật học ở đây là nói công pháp quốc tế.

Trong vụ Hoàng Sa, Trường Sa, chúng ta đã nghe trên đường phố, đọc trên các cơ quan truyền thông, những lời tố cáo một loạt hành vi bất hợp pháp của Bắc Kinh. Như, dùng vũ lực cưỡng chiếm lãnh thổ và lãnh hải các nước lân bang, lấn lướt chủ quyền Việt Nam trên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa. Như, năm 1974 và năm 1988 đưa hải quân đánh chiếm một số đảo ở Biển Đông của Việt Nam.

Như, vẽ lại bản đồ mở rộng vùng biển của mình, thâu gồm gần hết Biển Đông của Việt Nam. Tóm lại có cả một luồng dư luận đồng thanh lên án chủ nghĩa bá quyền của Trung Quốc. Nhưng đó là những lời tố cáo lẫn lộn hành vi pháp lý với hành vi chính trị. Vậy cần phải tách ra và thử định danh cho đúng hành vi phạm pháp của Bắc Kinh theo qui phạm của công pháp quốc tế, từ đó vạch ra cho rõ trách nhiệm của Bắc Kinh.

Nguyễn An: Vậy, theo quốc tế công pháp, hay nói như luật sư, là về phương diện pháp lý, thì phải hiểu thế nào về hành động của Trung quốc?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Bắc Kinh đã có một loạt hành vi gây hấn có tính toán đối với Việt Nam, thực hiện bằng vũ lực kết hợp với mưu mẹo và theo một quá trình kéo dài nhiều thập niên. Những ngày gần đây, khi đơn phương quyết định đặt hai đảo Hoàng Sa và Trường Sa trực thuộc hệ thống hành chính của mình, Bắc Kinh đã đi xa hơn cuộc tranh chấp trên biển vì đã có hành động xâm lăng Việt Nam.

Sinh viên, Thanh niên Việt Nam biểu tình phản đối Trung Quốc hôm Chủ nhât 9-12 tại Hà Nội. AFP PHOTO.

Câu chuyện HSTS không còn là một vụ lấn chiếm hải đảo riêng lẻ nữa mà là một hành động xâm chiếm vùng biển, xâm phạm toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, bất chấp Hiến chương Liên Hiệp Quốc. Người ta liên tưởng tới thủ đoạn lấn chiếm vết dầu loang của Đức Quốc Xã vào thời điểm giữa thế kỷ trước cuộc thế chiến thứ hai sắp sửa bùng nổ.

Tôi cho rằng điều này đối với người Việt Nam là một lời cảnh cáo của lịch sử. Dưới ánh sáng của luật quốc tế hành vi sáp nhập trong vụ Tam Sa chính là loại trọng tội đã được gọi tên là xâm lược (aggression), theo định nghĩa từ giữa thập niên 1970 của Liên Hiệp Quốc.

Nguyễn An: Thì đó cũng là điều mà những bản tuyên cáo cũng như trong các cuộc biểu tình đã nói về hành động xâm lược của Trung Quốc.

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Nêu lên không thôi chưa đủ, phải đặt thành vấn đề xâm lược và tìm cách áp dụng những văn bản quốc tế thích hợp thì mới đưa phản ứng của mình thành một thủ tục quốc tế phản công, chặn đứng bước tiến của bá quyền phương Bắc từ nay về sau đối với Việt Nam.

Nguyễn An: Xin luật sư cho biết các văn bản đó là những văn bản nào?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Tôi chỉ xin kể ra ở đây hai văn bản chính mà thôi, đó là Nghị quyết số 3314 của Đại Hội Đồng Liên Hiệp Quốc kỳ họp thứ XXIX, năm 1974 và Hiến chương Liên Hiệp Quốc (các điều 39, 41 và 42). Hành vi xâm lược đã được Đại Hội Đồng định nghĩa tại các điều 1, 2 và 3 của Nghị Quyết này và định nghĩa như vậy là để cho Hội Đồng Bảo An, như đã được dự liệu nơi điều 39 của Hiến chương LHQ, có cơ sở định danh hành vi của quốc gia bị tố cáo có phải là xâm lược hay không.

Tất cả những hành vi của Trung Quốc đánh chiếm và sáp nhập Hoàng Sa và Trường Sa vào lãnh thổ Trung Quốc chính là những hành vi được liệt kê trong ba điều khoản này của Nghị quyết 3314. Nhưng liệu Hà Nội có dám tố cáo hành động xâm lược của Bắc Kinh không? Thái độ nhu nhược của họ trong vụ Tam Sa không phải là phản ứng thích hợp có khả năng bảo toàn lãnh thổ Việt Nam truớc tham vọng bá quyền của Trung Quốc.

Dân tộc Việt Nam, trong thế yếu, cần phải qua ngả HĐBA đưa ra trước công luận quốc tế, hành vi xâm lược phi pháp của Trung Quốc như là một biện pháp tự vệ. Trước những chỉ dấu cho thấy Hà Nội sẽ đặt quyền lợi của Đảng lên trên quyền lợi quốc gia dân tộc, hai bộ phận của dân tộc, ở trong và ở ngoài nước không thể khoanh tay ngồi yên nhìn đất nước bị xâm lăng. Do đó mà vấn đề Hoàng Sa, Trường Sa lại còn phải xem xét thêm dưới góc cạnh chính tri.

Nguyễn An: Trước khi nói đến góc cạnh chính trị, thì theo luật sư vụ Hoàng Sa, Trường Sa có đủ tầm quan trọng để đưa ra trước Hội Đồng Bảo An không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Do sự lệ thuộc của Đảng Cộng sản Việt Nam vào nước đàn anh phương Bắc, Hà Nội đã và sẽ không đủ sức mạnh để đối đầu về cả hai mặt quân sự và ngoại giao với Trung Quốc. Dân tộc Việt Nam bởi vậy nên có cách ứng xử khác với Đảng Cộng sản Viêt Nam để ngăn chặn ý đồ lấn chiếm của Trung Quốc, may ra còn giữ được những gì chưa mất cho Bắc Kinh.

Trước mắt phải đòi hỏi Hà Nội, với tư cách thành viên Hội Đồng Bảo An của mình, đưa vụ HSTS ra trước HĐBA để Việt Nam được Liên Hiệp Quốc bảo vệ chống lại mối đe doạ Bắc Kinh. Nhờ HĐBA can thiệp trong vụ HSTS không có nghĩa là tranh tụng hay khai chiến với Trung Quốc mà là để cho HĐBA tìm cho nước Việt Nam, trong thế yếu, một giải pháp thích hợp, nghĩa là phù hợp với tinh thần và văn tự của quốc tế công pháp. Để ôn hòa giải quyết một “tình hình” hay một “cuộc tranh chấp” có khả năng đe dọa hòa bình trong vùng dẫn tới đe dọa hòa bình thế giới.

Nguyễn An: Xin cảm ơn Luật sư Hiệp, và mong sẽ được tiếp tục thảo lụân với ông về góc cạnh chính trị của vấn đề Hoàng Sa Trừơng Sa.

Quý thính giả vừa nghe cuộc trao đổi giữa BTV Nguyễn An của ban Việt ngữ và luật sư Trần Thanh Hiệp, chủ tịch Trung Tâm Việt Nam về Nhân Quyền, trụ sở đặt tại Paris về khía cạnh pháp lý của vấn đề Trung quốc lấn chiếm quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa của Việt Nam.

Kỳ tới, cụôc trao đổi sẽ đựợc tiếp tục với khía cạnh chính trị của vấn đề. Mong quý thính giả đón nghe. Xin được nhắc lại rằng ý kiến của luật sư Hiệp không nhất thiết phản ánh quan niệm của đài Á Châu Tự Do.

Theo dòng câu chuyện:

- Hoàng Sa, Trường Sa bị lấn chiếm: Giải pháp nào để bảo tòan lãnh thổ? (phần 2)

Hoàng Sa, Trường Sa bị lấn chiếm: Giải pháp nào để bảo tòan lãnh thổ? (phần 2)

2008-01-02

Luật sư Trần Thanh Hiệp – Nguyễn An, RFA

Trong buổi phát thanh trước, BTV Nguyễn An và Luật sư Trân Thanh Hiệp, chủ tịch Trung Tâm Việt Nam về nhân quyền, trụ sở đặt tại Paris, đã trao đổi về mặt pháp lý của vụ Hoàng Sa, Trường Sa.

Bản đồ Hoàng Sa, Trường Sa . RFA map.

Hôm nay, cuộc trao đổi sẽ tiếp tục về mặt chính trị của vấn đề. Ông Hiệp cho rằng đây mới là cái gốc,và không nằm trong yêu cầu Liên Hiệp quốc can thiệp. Xin được nhắc lại rằng ý kiến của luật sư Hiệp không nhất thiết phản ánh quan niệm của đài Á Châu Tự Do.

Nguyễn An: Thưa Luật sư, yêu cầu Hội Đồng Bảo An can thiệp trong vụ Hoàng Sa, Trường Sa là đã phản ứng cả về mặt pháp lý, nhưng trong đó thì tôi nghĩ cũng có cả mặt lẫn chính trị rồi. Tại sao còn đặt thêm vấn đề phản ứng trên địa hạt chính trị nữa?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Đưa vụ Hoàng Sa, Trường Sa ra trước HĐBA là cốt để ngăn chặn ngay trước mắt mọi hành động gây hấn với dụng đích lấn chiếm của Trung Quốc. Đồng thời cũng còn để phòng ngừa loại hành động này trong tương lai, tức là kiếm chỗ dựa để bảo vệ phần còn lại của lãnh thổ cho Việt Nam.

Nhưng muốn tạo được thế lực để đòi lại những gì đã mất và nhất là để không còn nằm trong thế thao túng của bá quyền phương Bắc nữa thì phải có giải pháp chính trị trong trường kỳ. Do đó, mặt chính trị của vụ HSTS không thể coi nhẹ, nếu không muốn nói phải coi là trọng yếu. Tôi chủ trương để bảo toàn lãnh thổ quốc gia, người Việt Nam phải biết kết hợp vũ khí pháp lý với vũ khí chính trị.

Nguyễn An: Như vậy phải chăng theo luật sư thì vũ khí chính trị giữ vai trò trọng yếu không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Giải pháp pháp lý là ngọn, giải pháp chính trị mới là gốc. Gốc có vững mạnh thì ngọn mới đủ sức đối đầu với kẻ địch. Có cứng mới đứng được đầu gió. Luật quốc tế là luật liên quốc gia, vậy phải là bộ máy cầm quyền quốc gia mới là chủ thể đối với luật quốc tế.

Giải pháp pháp lý là ngọn, giải pháp chính trị mới là gốc. Gốc có vững mạnh thì ngọn mới đủ sức đối đầu với kẻ địch. Có cứng mới đứng được đầu gió. Luật quốc tế là luật liên quốc gia, vậy phải là bộ máy cầm quyền quốc gia mới là chủ thể đối với luật quốc tế.

Đảng cộng sản cầm quyền ở Việt Nam về mọi mặt, ý thức hệ, chính trị, kinh tế, văn hóa hoàn toàn lệ thuộc vào Trung Quốc, không thể là cái gốc vững mạnh làm chỗ dựa để chống Trung Quốc xâm lược được. Vậy trứơc mắt không thể có giải pháp chính trị để tạo ra được một xã hội trên dưới một lòng, một dạ chống xâm lăng.

Không thể có nghịch cảnh nhà cầm quyền Hà Nội chẳng những cấm biểu tình chống Trung Quốc mà còn huy động nhân viên công lực đàn áp thô bạo dân chúng chỉ vì dân chúng vì muốn tỏ bày lòng công phẫn trước hành động xâm lược của Bắc Kinh.

Nguyễn An: Vậy luật sư có thể trình bày rõ hơn về giải pháp chính trị này được không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Tôi xin nêu lên một giả thuyết: Nếu cuộc đối đầu với Bắc Kinh trong vụ Hoàng Sa, Trường Sa sẽ đi tới độ gay go hơn nữa, thì liệu dân chủ và độc tài có thể đứng chung trong cùng hàng ngũ cự Bắc được không? Tôi chắc câu trả lời sẽ phải là “không”.

Nhớ lại cách đây hơn nửa thế kỷ, Đảng cộng sản đã mượn ngọn cờ dân tộc để giành độc quyền kháng chiến nhưng đồng thời lại mượn thế chống ngoại xâm để tiêu diệt phe quốc gia mà thiết lập chuyên chính. Lần này lực lượng dân chủ đã trưởng thành quyết không để cho độc tài diễn lại cảnh tiếm quyền tiếm vị ngày trước nữa.

Tình hình bang giao giữa Việt Nam và Trung Quốc bây giờ đã bước qua một giai đoạn mới. Sự lệ thuộc mang tính phiên quốc, chư hầu, bất bình đẳng giữa hai nước láng giềng là điều lỗi thời trong môi trường bang giao quốc tế bình đẳng ngày nay.

Toà nhà quân sự của Trung Quốc trên đảo Trường Sa. Photo: AFP

Những người cộng sản cầm quyền ở Hà Nội không thể đồng hóa quyền lợi riêng của họ với quyền lợi tối thượng của quốc gia dân tộc. Luận điệu nhân nghĩa giả dối “16 chữ vàng” không thể che đậy được ý đồ bá quyền tàn bạo của Bắc Kinh.

Vụ Tam Sa là lời cảnh cáo của lịch sử để mọi người Việt Nam, từ kẻ cầm quyền đến người dân thường, ở trong nước cũng như ở ngoài nước, kịp thời biết cùng nhau tái phối trí quyền lực trong quốc gia, thực hiện hòa đồng dân tộc đích thực, thay cho giai cấp đấu tranh, tạo được một tổng lực đủ khả năng động viên người và của trong cả nước, đánh bại âm mưu người Hán thuần dưỡng người Việt.

Nguyễn An: Đề nghị lụât sư phân tích rõ về tổng lực này.

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Tổng lực này sẽ có ba mũi nhọn để phòng vệ đất nước. Thứ nhất, về mặt ngoại giao thay thế đường lối hữu nghị đảng anh em bằng chỗ dựa quốc tế, trên cơ sở bình đẳng theo luật quốc tế để ôn hòa lấy lại đất đã mất và giữ vững đất chưa mất. Đã đành Hoàng Sa đã bị mất năm 1974, một phần của Trường Sa cũng đã bị mất năm 1988.

Nhưng không nên tuyệt vọng vì đã có tiền lệ 3 nước vùng biển Baltique năm 1940 bị Stalin sáp nhập đến năm 1990 và 1991 nhờ biến chuyển quốc tế đã lấy lại được độc lập. Mũi nhọn thứ nhì là việc triệt để cải thiện nhân quyền ở Việt Nam với sự hỗ trợ mạnh mẽ của cộng đồng nhân loại. Mũi nhọn thứ ba là cuộc đấu tranh dân chủ đã khởi đầu của tất cả mọi tầng lớp xã hội để đòi lại chủ quyền quốc gia mà đảng cầm quyền đã sang đoạt suốt cả trên nửa thế kỷ vừa qua.

Nguyễn An: Luật sư có tin rằng gỉải pháp chính trị này khả thi không?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Khả thi hay không thì cũng phải ráng thực hiện, trừ phi buông tay đầu hàng trước những khó khăn.

Nguyễn An: Chắc Luật sư khi nhắc tới nhân quyền ở Việt Nam đã không quên sự kiện Việt Nam xã hội chủ nghĩa không còn ở trong danh sách những nước đáng quan tâm về tình trạng nhân quyền bị vi phạm nữa. Vậy áp lực ở đau ra để buộc Hà Nội phai thay đổi chính sách nhân quyền của họ?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Tuy Hà Nội đã đựơc chính quyền Bush rút tên ra khỏi danh sách những nứơc cần đặc biệt quan tâm về tình trạng nhân quyền, nhưng không vì thế mà tất cả áp lực quốc tế đối với Hà Nội đã được giải toả. Một đàng, dự luật nhân quyền trước đây được Hạ Viện Mỹ thông qua với một đa số áp đảo đã được chuyển lên Thượng Viện trong một bầu không khí tương đối thuận lợi hơn trước.

Đằng khác, trong những vụ biểu tình chống Trung Quốc vừa qua, các hành động xâm phạm nhân quyền cuả công an cộng sản đã gia tăng về số lượng và quy mô. Do đó cuộc tranh đấu cho nhân quyền cũng phải gia tăng cường độ để chặn đứng cuộc đàn áp này.

Theo tôi, người Việt ở hải ngoại có thể tiếp tay nhiều hơn nữa cho cuộc tranh đấu dân chủ ôn hòa ở trong nuoc. Tôi thấy đã có một Ủy Ban Bảo Vệ Sự Vẹn Toàn Lãnh Thổ được thành lập rồi. Bây giờ chính là lúc mà Ủy Ban đó phải thiết lập một hồ sơ pháp ly vững chắc về vụ HSTS tiếp theo nhung lời tố cáo Trung Quốc xâm lược va Hà Nội nhượng đất nhượng biển cho Trung Quốc.

Nguyễn An: Theo luật sư thì người Việt ở hải ngoại có thể đóng gop được gì trong vụ HSTS?

Luật sư Trần Thanh Hiệp: Theo tôi, người Việt ở hải ngoại có thể tiếp tay nhiều hơn nữa cho cuộc tranh đấu dân chủ ôn hòa ở trong nuoc. Tôi thấy đã có một Ủy Ban Bảo Vệ Sự Vẹn Toàn Lãnh Thổ được thành lập rồi. Bây giờ chính là lúc mà Ủy Ban đó phải thiết lập một hồ sơ pháp ly vững chắc về vụ HSTS tiếp theo nhung lời tố cáo Trung Quốc xâm lược va Hà Nội nhượng đất nhượng biển cho Trung Quốc.

Trên cơ sở hồ sơ kỹ thuật này, các chính đảng, hội đoàn, tổ chức tranh đấu với sự hiệp lực của các luật gia, sẽ mở một cuộc vận động dư luận quốc tế đại qui mô, thay thế thái độ bất động của Hà Nội để lưu ý Hội Đồng Bảo An về hành động xâm lược Việt Nam của Trung Quốc.

Nguyễn An: Xin cảm ơn luật sư Trần Thanh Hiệp

Qúy thính giả vừa nghe cuộc trao đổi giữa BTV Nguyễn An của ban Việt ngữ và luật sư Trần Thanh Hiệp, chủ tịch Trung tâm Việt Nam về nhân quyền, trụ sở tại Paris về vấn đề Hoàng Sa Trường Sa. Xin được nhắc lại rằng ý kiến của luật sư Hiệp không nhất thiết phản ánh quan niệm của đài Á Châu Tự Do, và chúng tôi mời quý thính giả đóng góp thêm ý kiến.

Theo dòng câu chuyện:

- Hoàng Sa, Trường Sa bị lấn chiếm: Giải pháp nào để bảo tòan lãnh thổ? (phần 1)

NAM HOA @ BIEN DONG

Monday, April 2, 2012